Czy Skarb Państwa to ryzykowny inwestor?

Artykuł 649¹ par. 1 Kodeksu cywilnego mówi o konieczności udzielenia wykonawcy przez inwestora gwarancji zapłaty – w celu zabezpieczenia terminowej zapłaty umówionego wynagrodzenia za wykonanie robót budowlanych. Przed nowelizacją instytucja ta nie przewidywała wyjątków, jednak ustawodawca wprowadził zmianę przepisu poprzez dodanie paragrafu 1¹, na mocy którego art. 649¹ par. 1 Kc nie znajduje zastosowania w przypadku, gdy inwestorem jest Skarb Państwa. W praktyce oznacza to, że wykonawca nie będzie mógł się zwrócić do Skarbu Państwa z żądaniem ustanowienia gwarancji zapłaty.

Zmiana ta wzbudza wiele wątpliwości, w tym również rangi konstytucyjnej. Argumentacja, która w ocenie pomysłodawcy ma przemawiać za zasadnością nowelizacji art. 649¹ Kc, nie znajduje odzwierciedlenia w celu, jaki ma spełniać instytucja gwarancji zapłaty wystawiana na żądanie wykonawcy. Twórcy projektu niezasadnie założyli, że gwarancja ma chronić wykonawcę przed niewypłacalnością inwestora. Nie można jednak postawić znaku równości pomiędzy pojęciem wypłacalności a terminowości zapłaty, która jest tak istotnym aspektem w branży budowlanej.

Z perspektywy ekonomicznej należy się spodziewać, że oferty składane w przetargach, w których inwestorem będzie Skarb Państwa, będą zdecydowanie wyższe, a z kolei frekwencja uczestników rynku — niższa. W konsekwencji może to doprowadzić do zmniejszenia konkurencyjności na rynku przetargów publicznych ogłaszanych przez Skarb Państwa.

Motywy zmiany nie znajdują więc uzasadnienia zarówno prawnego, jak i również ekonomicznego, a zapewne staną się źródłem rozbieżności, z którymi będzie musiało w przyszłości „rozprawić” się sądownictwo.

Zapraszamy do lektury całego artykułu na łamach portalu Business Insider.