Kogo dotyczy ustawa o sygnalistach?

Trwają prace nad finalnym brzmieniem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa – o tzw. sygnalistach. Celem aktu jest kompleksowe uregulowanie w polskim prawie zjawiska whistleblowingu. Obecnie częściowe regulacje znajdują się w przepisach prawa bankowego i ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Zakładamy, że w procesie legislacyjnym projekt będzie podlegał dalszym zmianom. Niemniej już teraz zachęcamy, by dokładniej przyjrzeć się jego założeniom – szczególnie, że przyjęcie ustawy jest planowane już na pierwszą połowę 2024 roku.

Przygotowując się do wdrożenia w organizacji procedur w celu wypełnienia obowiązków wynikających z ustawy należy zwrócić uwagę na szeroki zakres stosowania ustawy.

W poniższym tekście Jakub Adamski oraz Wiktoria Klimczyk przedstawiają krótkie podsumowanie o tym, kto będzie zobowiązany do wdrożenia wewnętrznych procedur oraz kto może być uznany za sygnalistę i podlegać ochronie. W kolejnych wpisach opiszemy dalsze obowiązki wynikające z ustawy oraz szczegóły, jak przepisy mają chronić sygnalistów.

JAKIE PODMIOTY WIĄŻE USTAWA O SYGNALISTACH?

Według projektu, konieczność ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych będzie miała zastosowanie do:

  • podmiotów prawnych, na których rzecz wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób, oraz
  • niezależnie od liczby zatrudnionych osób – podmiotów, które wykonują działalność w zakresie:
    • usług, produktów i rynków finansowych,
    • przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
    • bezpieczeństwa transportu,
    • ochrony środowiska,
  • jednostek samorządu terytorialnego.

Ustawa ma również zastosowanie do organów publicznych, w szczególności Rzecznika Praw Obywatelskich, któremu projekt przypisuje specjalne zadania.

KTO MOŻE BYĆ SYGNALISTĄ?

Zgłaszający podlega ochronie określonej w przepisach ustawy, pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że

  • informacja jest prawdziwa w momencie ujawnienia,
  • informacja dotyczy naruszenia prawa

Ponadto projekt przewiduje, że przepisy ustawy zakazujące działań odwetowych i regulujące środki ochrony sygnalisty będą stosowane również do:

  • osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia,
  • osoby powiązanej ze zgłaszającym,
  • osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej pomagającej lub powiązanej ze zgłaszającym, w szczególności stanowiąca własność lub zatrudniającej zgłaszającego.

Przygotowanie organizacji do wdrożenia procedur związanych z ustawą o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa to złożone zadanie. Projekt ustawy przewiduje szeroki zakres stosowania jej przepisów, który może okazać się szerszy niż się wydaje. Z tego powodu zalecamy ostrożne przygotowanie procedur dotyczących zgłaszania naruszeń prawa.

WEBINAR: OCHRONA SYGALISTÓW – OBOWIĄZKI ORGANIZACJI I WDROŻENIE PROCEDUR

Mając na uwadze europejskie prawodawstwo oraz prace nad ustawą o sygnalistach, Rö wspiera firmy w związku z wdrożeniem oraz egzekwowaniem procedur whistleblowingowych. 29 lutego o godz. 10.00 odbędzie się organizowany przez nas webinar, podczas którego omówimy, jak pracodawcy i inne organizacje powinny przygotować się na wejście w życie tzw. ustawy o sygnalistach, która sankcjonuje na gruncie polskiego prawa zjawisko whistleblowingu.

Webinar organizowany jest wspólnie z naszym partnerem – szwedzką firmą technologiczną Whistleblowing Solutions AB, twórcy oprogramowania służącego do zgłaszania nieprawidłowości w organizacji (Whistlelink).

Data webinaru: 29.02.2024 (czwartek), godz. 10:00-11:30