Nowy projekt ustawy o sygnalistach
6 marca na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się zmieniony projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa wdrażającej przepisy dyrektywy UE 2019/1937. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany w stosunku do wcześniejszego projektu z 12 stycznia.
Nowy projekt zmienia nazwę ustawy (Ustawa o ochronie sygnalistów) oraz wprowadza pojęcie sygnalisty, zastępujące osobę zgłaszającą naruszenie.
ZAKRES PRZEDMIOTOWY USTAWY
Katalog przedmiotu potencjalnych naruszeń poszerzono o sprawy dotyczące:
- wolności i praw człowieka i obywatela;
- korupcji;
- handlu ludźmi;
- prawa pracy.
Do tej pory projekt stanowił, że naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące:
- zamówień publicznych;
- usług, produktów i rynków finansowych oraz zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami;
- bezpieczeństwa transportu;
- ochrony środowiska, ochrony radiologiczna i bezpieczeństwa jądrowego;
- bezpieczeństwa żywności i pasz, zdrowia i dobrostanu zwierząt;
- zdrowia publicznego;
- ochrony konsumentów;
- ochrony prywatności i danych osobowych;
- bezpieczeństwa sieci i systemów informacyjnych;
- naruszeń mających wpływ na interesy finansowe Skarbu Państwa, JST oraz Unii Europejskiej;
- naruszeń dotyczących rynku wewnętrznego UE.
DZIAŁANIA ODWETOWE
Nowy projekt przewiduje, że Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, będzie miał prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż dwunastokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim roku oraz prawo do zadośćuczynienia.
DODATKOWE REGULACJE
Procedurę zgłoszeń będą musiały wdrożyć podmioty prawne zatrudniające co najmniej 50 osób. Nowością jest sprecyzowanie sposobu liczenia 50 osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego – nowy projekt przewiduje, że uwzględnia się pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Dodatkowo nowy projekt precyzuje, że wlicza się również osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia.
Nowy projekt dodał do niezbędnych elementów procedury zgłoszeń wewnętrznych określenie trybu postępowania z informacjami o naruszeniu prawa zgłoszonymi anonimowo.
Obecnie projekt precyzuje również, że przy zgłoszeniach ustnych (telefoniczne lub na spotkaniu) protokół rozmowy powinien odtwarzać dokładny przebieg rozmowy.
VACATIO LEGIS
Nowy projekt znacząco wydłuża vacatio legis – ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów rozdziału 4 (dotyczącego zgłoszeń wewnętrznych), które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Autor: Jakub Adamski
